LGT: Câu chuyện kể sau đây là câu chuyện về một người bạn đã hy sinh
trong lúc mở đường về vào cuối năm 1983, ngay trong giai đoạn đầu của cuộc chiến
đấu giành lại tổ quốc. Bằng lối kể chuyện tự nhiên, tác giả đã ghi lại những kỷ
niệm rất thật mà tác giả đã chứng kiến hoặc đã nghe được. Câu chuyện về một
người bạn theo như tác giả là câu chuyện về một thế hệ, về một quãng đời thanh
xuân đáng sống nhất của chính người viết. Viết về những kỷ niệm đã mấy chục năm
mà vẫn như mới ngày hôm qua, vẫn còn đâu đó khí thế ngợp trời của những con người
đã đứng lên tháo dỡ vòng khăn tang để đi vào hành động. Bạn đã hy sinh, nhưng ước
mơ của bạn và dân tộc cho quê hương vẫn còn đó như câu thơ được viết lên bởi
nhà thơ Nguyễn Chí Thiện:
Sẽ có một
ngày,
vất súng vất
cùm
vất cờ vất
đảng
------------------------
Tiếng sáo
mục đồng êm ả
Tình quê
tha thiết ngân nga
Là tiếng
diều cao vút trên nền trời bao la.
Xin kính mời
quí vị và các bạn cùng theo dõi tâm sự của Trần Đức Huy qua bài viết:
Tháng
Tám Tưởng Niệm Các Anh Hùng Đông Tiến - Viết Về Anh.
Như đã có lần tâm sự trong
một bài viết năm trước, cứ đến tháng 8, khi Tsuyuake (梅雨明けmùa mưa vừa dứt) thì lòng
mình lúc nào cũng có cảm giác “bừng bừng” xen lẫn “bồi hồi” khi nghĩ đến những
người bạn đã nằm xuống, năm nay sự “bồi hồi” lại tăng lên gấp bội vì sự ra đi mới
đây (5/7/2013) của nhà báo Lê Thiệp, một người bạn và cũng là một người anh đáng
kính. Hôm nay bên ngoài đang là cái nóng kinh người, nhưng trong lòng vẫn thấy giá
băng khi nhìn lại một bức hình, nghe lại một câu chuyện của 35 năm về trước mà cả
3 (ANH, Ngô Chí Dũng, Lê Thiệp) đều có mặt hàng đầu. Hôm nay thì cả 3 đã rủ
nhau trở về cõi ấy để lại bao tiếc thương cho người ở lại. Trong cái hạn hẹp về
thời gian, về tư liệu, về khả năng chỉ xin được ghi lại những gì mà mình đã được
nghe và được chứng kiến.
Một
ngày đáng nhớ
Buổi chiều ngày 2 tháng
9 năm 1978, khu vực gần nhà ga Yoyogi không giống như mọi ngày, có một đoàn người
xếp hàng một, đầu chít khăn tang, họ bắt đầu di chuyển từ nhà ga Yoyogi, băng
qua con dốc thoai thoải tiến vào sứ quán việt cộng. Người Nhật đi bộ đã ngừng lại
vì đoàn người đó. Họ ngừng lại để nhìn cho rõ và chợt nhận ra: đoàn biểu tình của
người tị nạn Việt Nam đây mà, cũng nơi đây vài tuần trước, vài tháng trước cả
khu phố đã vang dội vì tiếng hét to đòi tự do dân chủ, nhưng hôm nay thì những
người này chỉ lặng yên âm thầm bước tới.
Dẫn đầu là Anh, trên đường tiến vào sứ quán (trái) Đối diện cổng sứ quán (phải) |
ANH đi đầu, rồi Ngô Chí
Dũng, theo sau là Lê Thiệp và những người Việt thầm lặng của nhóm Fujisawa (Sun
Swallow) và nhóm Kamakura. Từng bước một, đoàn người tiến đến dàn hàng ngang
trước cửa sứ quán. Bên trong thì ồn ào vì bọn họ đang mừng cái ngày gọi là “độc
lập”, bên ngoài thì im lặng ngoại trừ tiếng điện đàm từ máy liên lạc của cảnh
sát, chỉ có một giọng nói duy nhất từ đoàn người rõ ràng từng tiếng một rót vào
bên trong: Ngày 2 tháng 9 chỉ là ngày độc
lập với nhân quyền, độc lập với tự do. Trong đoàn người thầm lặng đầu chít
khăn tang tay trương biểu ngữ đó có Anh đang đứng thẳng.
-------------------------
Có những địa
danh
Kamakura thuộc tỉnh Kanagawa, cách Tokyo khoảng 50km về hướng
nam-tây nam, từng là cố đô của Nhật Bản. Ở đó có tượng Phật khổng lồ bằng đồng Kamakura Daibutsu (鎌倉大仏) cao
13,35 mét, nặng 121 tấn, nằm trong ngôi chùa Kodokuin, được xây dựng năm 1252. Nếu
từ ga Kamakura rẽ phải sẽ gặp khu phố bán quà kỷ niệm rất sầm uất mà ở giữa là
đường đi bộ với hai hàng cây Anh Đào, đi thêm một quãng thì tới đền Tsuruoka
Hachiman (鶴岡八幡宮) là ngôi đền lớn nhất tại khu
này. Vào các dịp lễ, đã có đến hàng triệu người đến đây thăm viếng. Mỗi lần có
dịp, tôi hay ghé qua và lúc nào cũng có cảm nhận giống nhau: dù tấp nập, không
khí xung quanh vẫn hiền hòa, êm ả, nhưng với tôi nó lại là cái êm ả dị kỳ, nó
không làm tôi rung động, nó như ở ngoài và không liên quan gì đến tôi. Ngược lại,
nó lại dẫn tôi đến một suy nghĩ khác.
Nơi anh tạm dung là một
trại tị nạn của Caritas cũng ở khu này, từ nhà ga muốn đến trại phải đi qua một
chiếc cầu mà phía dưới có con suối nhỏ. Mỗi lần vào trại, lúc ra về, Anh thường
tiễn tôi ra ga, đến cái cầu thì tụi tôi dừng lại lặng im nhìn ngắm những con cá
vàng đang tung tăng bơi lội, rồi anh thường khắc khoải nhắc nhớ đến một địa
danh mà trước đây anh đã phải đau lòng đào thoát.
Đồng
Bò.
Vào năm 1978, trong một
chuyến ghe được cứu và đưa đến Nhật, nếu không nói ít ai nghĩ đến là trên chuyến
ghe đó hiện diện 2 nhân vật vừa thoát khỏi một cuộc truy lùng gắt gao. Qua những
lần tiếp xúc, tôi biết được là tại Đồng Bò Nha Trang vào tháng 4/78, có một trận
đánh bất cân xứng giữa một trung đoàn cộng quân với một tiểu đoàn của lực lượng
phục quốc, tiểu đoàn hầu như tan rã. 1 trong 2 nhân vật đó là Anh.
Tên anh là Phùng Tấn Hiệp
----------------------------------
Theo lời kể và qua những
tư liệu tôi ghi nhận thì chỉ 3 tháng sau ngày miền Nam rơi vào tay giặc, lúc đó
anh mới 22 tuổi, dù có một vợ và một con, nhưng anh đã bắt đầu tham gia vào một
tổ chức phục quốc mà căn cứ chính đặt tại Đồng Bò. Năm 76, anh được tổ chức giao
trách nhiệm là tiểu đoàn phó TĐ 818 và bí mật lập căn cứ tại Gò Cà, quận Diên
Khánh và mở các hoạt động trải dài theo quốc lộ 1 từ Cam Ranh lên đến tận Tuy
Hòa.
Tháng 4/1977 anh vào Tây
Ninh móc nối với lực lượng kháng chiến thuộc giáo phái Cao Đài và tháng 7 anh
trở lại Phú Khánh để chuẩn bị công tác tấn công đài phát thanh và phi trường
Nha Trang, nhưng chẳng may bị lộ, cho đến tháng 3/78 thì anh bị bắt tại Diên Thủy,
hai ngày sau anh vượt ngục và trở lại Gò Cà tiếp tục xây dựng lực lượng. Trước
sự lớn mạnh của lực lượng, việt cộng đã phải dùng đến cấp trung đoàn tấn công mật
khu Đồng Bò. Sau một trận chiến bất cân xứng về quân số, tiểu đoàn anh hầu như
tan rã. Anh nói: tụi nó dí tôi quá, nên
tôi và thằng Hải phải tìm cách thoát ra bên ngoài để tìm sự yểm trợ.
Vượt
thoát
2 anh đã có mặt trên chiếc
ghe do một người nguyên là thuyền trưởng cầm lái, bắt đầu cho một cuộc vượt
thoát có mục đích thật rõ ràng: chuẩn bị cho một chuyến trở về. Đến Nhật, các
anh đã mau chóng tiếp xúc với tổ chức Người Việt Tự Do để nói về tình hình quốc
nội, các anh cho biết là khá tuyệt vọng và tình nguyện là những người tiên
phong dẫn đường nếu mở được lối về.
Đài
phát thanh trên biển
Trong suốt thời gian tạm
trú tại Nhật từ 78 đến 81, các anh đã đi đây đi đó để kết nạp thêm những người
đồng chí hướng. Nhóm Quyết Thắng đã ra đời và có mặt trên khắp các chiến trường
“đánh nhau” với Cộng con tại Nhật Bản.
Khoảng năm 79 hay 80, mọi
người đều nghĩ đến một đài phát thanh hướng về Việt Nam được đặt trên chiếc tàu
đánh cá ngoài khơi biển Nam Hải. Với sự giúp đỡ của một số những người Nhật yêu
tự do, trong đó có giáo sư Tonooka, một chiếc tàu đánh cá nhỏ với thiết bị
tương đối tạm đầy đủ đã được chuẩn bị. Tuy nhiên, sau nhiều tính toán về các mặt
tiếp vận, tài lực…. công tác nguy hiểm này đã phải gác lại vì có quá nhiều rủi
ro, chúng ta kêu gọi đồng bào đứng lên, rồi sau đó chúng ta làm gì để thực hiện
lời kêu gọi đó? Vì đây đơn thuần chỉ là một đài phát thanh chứ không phải là một
tiếng nói của lực lượng hay mặt trận có tầm vóc. Thời đó, dự định có mặt vào
công tác này còn có cả nhà báo Lê Thiệp và hải quân thiếu tá Trần Trọng Ngà, thủ
khoa khóa 12 đệ nhất Song Ngư của Hải Quân VNCH..
Về
rừng
Năm 1981, khi trong
ngoài đã nối kết, toán tiên phong từ Nhật gồm anh và một số anh em đã đặt chân
đến Đông Dương, hợp cùng với các anh em quốc nội, các nơi khác trên toàn thế giới
xây dựng chiến khu, mở đầu cho một trận thư hùng mới. Nghe một anh em kể lại
khi vừa tới nơi, sau vài ngày băng rừng vượt suối, đến vùng đất mà c/h Hoàng Cơ
Minh luôn nhấn mạnh: “đây là đất của chúng ta” anh tung tăng như con chim sổ lồng
và la lớn: Hổ đã về rừng.
Về “rừng”, do những kinh
nghiệm sẵn có anh được Mặt Trận giao phó trách vụ đoàn trưởng đoàn võ trang Hồng
Hà, với những nhiệm vụ thật nặng nề: hướng dẫn và bảo vệ cho các đoàn võ trang
mở đường xâm nhập cũng như bảo vệ an ninh cho các yếu nhân Mặt Trận trong mọi
công tác di chuyển.
Hy
sinh
Hàng trăm khó khăn được
vượt qua cùng với những trận đánh nghẹt thở, cuối cùng Mặt Trận hoàn tất mỹ mãn
chiến dịch Đông Tiến vào gần cuối năm 1983, nhưng cũng ngay giờ phút vinh quang
này anh đã hy sinh tại chiến trường E7 khi đụng độ với một toán việt cộng đang
trên đường ra Bắc.
Ngày 17 tháng 12 năm
1983 Mặt Trận công bố tin tức anh đã hy sinh.
Ngày 26 tháng 12 cùng
năm anh được Mặt Trận tuyên dương là anh hùng Đông Tiến với thành tích:
·
Là một trong những chiến hữu có công đầu trong
chiến dịch Đông Tiến
·
Anh dũng hy sinh tại chiến trường E7 vào giai đoạn
cuối chiến dịch Đông Tiến
Người Việt các nơi, đặc
biệt tại Nhật bàng hoàng trước tin anh gục ngã. Mặt Trận mất đi một Kháng Chiến
Quân ưu tú, Tổ quốc Việt Nam mất đi một người con yêu quí phải ra đi ngay trong
giai đoạn đầu của cuộc chiến.
Một
người không có tên…. trong danh sách
Ngày 4/3/1984, lễ truy
điệu cho anh được tổ chức thật trọng thể tại Tokyo qui tụ hầu hết những người
Việt trong vùng. Đây có thể nói là một trong những sinh hoạt khá đặc biệt thời ấy,
cơ quan trách nhiệm định cư Nhật Bản đã ngạc nhiên và ngả mũ chào vì: nhóm người
lưu vong này đang vận động cho một cuộc trở về bằng những cuộc mít tinh, biểu
tình, bằng cách đóng góp tài chánh cho Kháng Chiến. Khi cần phải “chào đón” một
VIP nào đó từ “quê nhà” thì hầu như các hãng xưởng đều thiếu vắng người Việt với
nhiều lý do giả cũng như thật: bị cảm, bị sốt, phải làm giấy tờ hay phải có mặt
“xuống đường”.
Họ thắc mắc: nhìn bức
hình của anh được trang trọng treo trong ngày truy điệu thì biết mặt nhưng trong
danh sách thuyền nhân định cư tại Nhật thì lại không thấy tên Phùng Tấn Hiệp.
Câu chuyện thế nào?
Như đã trình bày, trên
chuyến ghe vượt thoát, có người cầm lái nguyên là thuyền trưởng tên Phan Đình
Trọng, vì đã có ý chuẩn bị cho ngày trở về nên Anh, anh Hải đã đổi họ và tên giữa
của mình thành Phan Đình Hiệp và Phan Đình Hải. Cả 3 anh Trọng, Hiệp, Hải đã trở
thành 3 anh em kết nghĩa.
Chiếc
xe Kháng Chiến
Vào khoảng thời gian đó
thì tôi đang làm việc cho một công ty có giám đốc (社長) là người Hồng Kông. Cạnh
tranh không lại với các hãng khác, giữa năm 1981 thì phá sản, “tài nguyên vật
liệu” của hãng như bàn-ghế, xe hơi đều được tụi tôi thu mua tất cả vì “trong
đó” đang có nhu cầu, cái gì cũng cần vì cái gì cũng thiếu. Có chiếc xe du lịch 12
chỗ còn mới, chạy được 3 năm, chúng tôi “vớt” luôn. Ở Nhật thì một chiếc xe chạy
2 năm (xe mới thì 3 năm) phải đem đi cho sở giao thông kiểm tra lại (車検) và phải được chứng nhận
là an toàn mới sử dụng tiếp được. Vì tính chuyện chuyển vào bên trong, nên
không ai nghĩ đến chuyện phải làm lại 車検 cả. Nhưng hôm được lệnh nhập nội, vì có quá nhiều
đồ đạc dùng cho một cuộc phiêu lưu mới, mọi người đành sử dụng chiếc xe “đã hết
hạn” để đưa anh em lên đường. Đến cửa vào phi trường thì các anh đi trót lọt, còn
chiếc xe bị chận lại, các anh phải xuống và khệ nệ khuân đống hành lý ngổn
ngang đến nơi làm thủ tục. Nửa tháng sau, tôi và một anh bạn nữa lên tận phi
trường để làm thủ tục nhận xe về. Sau khi nhận một số những “sỉ vả” và nộp phạt,
chúng tôi nhận lại xe phóng lên xa lộ trở về nhà, nhưng nửa đường thì phải…. ngừng
lại vì xăng không còn một giọt, báo hại tụi tôi phải chờ trên cao tốc cả tiếng
đồng hồ để nhờ xe của sở giao thông… cấp cứu. 1 tháng sau đó thì chiếc xe cũng
theo các anh về rừng và nghe nói chiếc xe kháng chiến này vẫn rày đây mai đó chuyên
chở đồ tiếp vận cho đoàn quân Đông Tiến.
Khi được tin anh hy
sinh, xứ bộ Mặt Trận tại Nhật hay ai đó (tôi quên rồi) đã cho phóng lớn tấm
hình của anh và gửi đến các trại tị nạn trên toàn nước Nhật đề nghị làm lễ truy
điệu. Tại trại Misono (Fujisawa), tấm hình của anh cũng được treo tại phòng hội
chính của trại. Có một tối, mọi người thấy tấm hình biến mất, ai cũng thắc mắc và
sau đó thì hiểu: có một số anh em thân thiết với anh đã “mượn” tạm tấm hình về
nhà một tối để thắp cho anh một nén hương, rồi từ đó trở thành “thông lệ”, bức
hình cứ được chuyền từ nhà này sang nhà khác mỗi khi có nhà nào đó muốn tâm sự
với anh.
Tôi
gửi cho anh.
Anh Hiệp kính mến.
Xin kể anh nghe câu chuyện
của một người luôn có niềm tin nơi sự che chở của anh.
Tôi có một người bạn. Bạn
tôi là một người không theo một tôn giáo nào. Bạn tôi tin Đức Mẹ, tin Phật, tin
Trời, tin Ông bà, Cha mẹ và những anh hùng đã khuất. Trước khi ngủ, bạn tôi đọc
lời khấn cầu tới tất cả các Đấng Trên, Ông Bà, Cha Mẹ, và những Anh Hùng Đông
Tiến đã khuất, cầu xin sự hướng dẫn tinh thần để sống xứng đáng với giá trị con
người. Sáng thức dậy, trước khi rời nhà bạn tôi chắp tay chào các niềm tin tinh
thần của bạn.
Vào một dịp nào đó, bạn
tôi được tặng một bức vẽ, tuy là bức vẽ nhưng theo bạn tôi thì “rất có thần” nhất
là cặp mắt bao dung nhìn người đối diện. Bạn tôi chưng bức vẽ ngay phòng khách
cạnh bức hình của người anh cả Mặt Trận. Từ khi có bức vẽ, trước khi ra khỏi
nhà, và sau khi về nhà, sau khi vái chào ông bà bố mẹ, bạn tôi lại thêm thói
quen đứng trước bức vẽ và chào ANH cùng các chiến hữu “Đông Tiến.” Không những
chỉ có bạn mà ngay cả 2 con của bạn cũng được dặn dò: đi đâu gặp khó khăn hãy nhớ cầu nguyện xin bác phù hộ. Bức vẽ mà bạn
tôi cho là “rất thần” đó, chính là bức vẽ chân dung ANH do bạn anh là nhà văn
Võ Hoàng họa lại.
Bạn tôi tâm sự: xem anh là
một anh hùng và là một người anh đáng kính.
Anh Hiệp kính
Trên đó, chắc anh đã gặp
anh Hoàng Cơ Minh, anh Ngô Chí Dũng, anh Võ Hoàng, anh Lê Thiệp và các anh khác
rồi chứ? Còn dưới này thì tụi tôi lúc nào cũng “trước sau như một”, đồng bào
mình còn kiên cường lắm, sớm muộn gì thì cũng có cái ngày mà nhà thơ Nguyễn Chí
Thiện đã nói:
"Sẽ có một ngày con người hôm
nay
Vất súng, vất cùm, vất cờ, vất Đảng
Đội lại khăn tang, đêm tàn
Quay ngang vòng nạng oan khiên
Về với miếu đường, mồ mả gia tiên
Mấy chục năm trời bức bách lãng quên
Bao hận thù độc địa dấy lên
Theo hương khói êm lan, tan về cao rộng
Tất cả bị lùa qua cơn ác mộng
Kẻ lọc lừa, kẻ bạo lực xô chân
Sống sót về đây an nhờ phúc phận
Trong buổi đoàn viên huynh đệ tương
thân
Đứng bên nhau trên mất mát quây quần.
Kẻ bùi ngùi hối hận
Kẻ bồi hồi kính cẩn
Đặt vòng hoa tái ngộ lên mộ cha ông
Khai sáng kỷ nguyên tã trắng thắng
cờ hồng!
Tiếng sáo mục đồng êm ả
Tình quê tha thiết ngân nga
Thay tiếng " Tiến quân ca"
Và Quốc tế ca
Là tiếng sáo diều trên trời xanh bao
la!
(thơ Nguyễn Chí Thiện)
---------------------
Thôi
tôi ngừng ở đây.
Nhớ
phù hộ cho tôi, bạn tôi, đồng bào mình anh nhé.
Mến
chào anh,
Trần
Đức Huy
Tháng 8 năm 2013