Tổng thống Mỹ tuyên bố sát cánh cùng Nhật Bản trong tranh chấp quần đảo Senkaku với Trung Quốc

Tổng thống Obama hậu thuẩn mạnh mẽ đồng minh Nhật Bản trong tranh chấp với Trung Quốc về đảo Senkaku. Ảnh tại cuộc họp báo ngày 24/04/2014.

Reuters

Trọng Nghĩa

Hiệp định Quốc phòng Mỹ-Nhật bao trùm cả quần đảo Senkaku. Tuyên bố công khai trên đây của Tổng thống Mỹ Barack Obama vào hôm nay 24/04/2014 là hậu thuẫn mạnh mẽ nhất từ trước tới nay của Washington đối với Tokyo trong cuộc tranh chấp chủ quyền đang diễn ra với Bắc Kinh. Bên cạnh đó, ông Barack Obama cũng lên tiếng bênh vực các nước nhỏ trong khu vực, cũng đang bị Trung Quốc dùng sức mạnh chèn ép trong các cuộc tranh chấp biển đảo khác.

Phát biểu trong cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe , Tổng thống Mỹ xác định rằng quần đảo Senkaku nằm trong phạm vi áp dụng của hiệp ước phòng thủ Mỹ-Nhật : « Điều 5 (của hiệp ước) bao gồm tất cả vùng lãnh thổ thuộc quyền quản lý của Nhật Bản, trong đó có cả quần đảo Senkaku » ở Biển Hoa Đông.

Nằm cách Đài Loan 200 km về phía đông bắc, và cách đảo Okinawa (miền nam Nhật Bản) 400 km về phía tây, Senkaku hiện nằm dưới quyền quản lý của Nhật Bản, nhưng đang bị Trung Quốc đòi chủ quyền dưới tên gọi Điếu Ngư. Kể từ khi Tokyo quốc hữu hóa ba trong số các hòn đảo Senkaku vào tháng 09/2012, Bắc Kinh thường xuyên cho tàu và máy bay xâm nhập vào khu vực này, làm dấy lên mối quan ngại về nguy cơ xung đột võ trang nổ ra với lực lượng Nhật Bản.
Ông Obama đồng thời kêu gọi giải quyết « trong hòa bình và thông qua đối thoại » các « tranh chấp trong khu vực, kể cả tranh chấp trên biển ». Ngoài trường hợp Nhật Bản, lời kêu gọi này cũng nhắm vào các nước khác như Philippines và Việt Nam, đang bị Bắc Kinh tranh chấp chủ quyền ở vùng Biển Đông.
Theo Thông tín viên Frederic Charles tại Tokyo, trong phát biểu của mình, Tổng thống Mỹ vừa kiên quyết trong lập trường bênh vực Nhật Bản và các nước nhỏ ở Đông Nam Á trong cuộc tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc, vừa có những lời lẽ ngoại giao đối với Bắc Kinh :
« Tại Tokyo, Barack Obama tuyên bố « hoan nghênh sự vươn lên của một nước Trung Quốc ổn định và trù phú, đảm nhận một vai trò có trách nhiệm trên trường quốc tế ». Tuy nhiên, trong hồ sơ tranh chấp lãnh thổ Nhật-Trung về quần đảo Senkaku, thì Tổng thống Mỹ ủng hộ Nhật Bản trong khuôn khổ hiệp ước phòng thủ Mỹ-Nhật.
Ông Barack Obama cũng nói thêm là không thể chấp nhận được tình trạng những nước lớn như Trung Quốc hay Nga giải quyết tranh chấp lãnh thổ với những nước nhỏ bằng sức mạnh. Ông nói nguyên văn như sau : « Khi những nước lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga cho là nên làm như thế (tức là dùng sức mạnh), có hại đến các nước nhỏ, thì điều đó không thể tạo một thế giới ổn định, trù phú, an toàn trong lâu dài ».
Ngoài việc nhắc đến Trung Quốc, tại Tokyo, Barack Obama còn tố cáo Nga không tôn trọng thỏa thuận Genève, mà mục tiêu là làm giảm cắng thẳng.ở Ukraina. »