Tràn lan ly độc

Thanh Niên – 04:18 Thứ sáu, ngày 15 tháng tư năm 2011 

Thông tin Lâm Đồng phát hiện nhiều loại cốc (ly) Trung Quốc (TQ) có nhiễm độc đã làm dấy lên làn sóng lo ngại từ người tiêu dùng, trong khi đó việc xử lý của các cơ quan chức năng lại quá chậm chạp.

Như Thanh Niên đã thông tin, qua kiểm tra, Chi cục Tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng (TC-ĐL-CL) Lâm Đồng phát hiện trên địa bàn có bán 7 loại ly thủy tinh xuất xứ từ TQ chứa hàm lượng chì cao vượt mức cho phép từ 1.489 - 2.867 lần, 1 mẫu ly nhựa vượt hơn 8 lần. Thế nhưng, đây không phải là lần đầu tiên ở VN phát hiện loại sản phẩm độc hại này và theo khảo sát của PV Thanh Niên, hiện loại sản phẩm này không chỉ bán ở Lâm Đồng.

Mua bao nhiêu cũng có

Theo tìm hiểu, hầu hết mẫu ly thủy tinh nhiễm chì mà Chi cục TC-ĐL-CL Lâm Đồng công bố lần này đều là những mẫu ly nhiễm chì, cadimi mà Chi cục TC-ĐL-CL TP.HCM khảo sát, kiểm nghiệm và công bố vào khoảng giữa tháng 1.2011 (Thanh Niên đã thông tin). Ngay sau đó, các siêu thị, nhà cung cấp chính thức loại ly nhiễm độc này đã thu hồi sản phẩm để xử lý. Tuy vậy, khảo sát thực tế ngày 14.4 tại thị trường TP.HCM, các sản phẩm ly thủy tinh TQ nhiễm độc vẫn bán tràn lan tại “phố” ly chén Nguyễn Phúc Nguyên (Q.3), chợ Bình Tây (Q.6)... với giá rất cạnh tranh. Tại chợ Bình Tây, bộ ly - ấm thủy tinh (1 ấm, 4 hoặc 6 ly) chỉ từ 72.000 - 92.000 đồng. Trên nhiều bộ ly không hề ghi thông tin gì, hỏi thì tiểu thương chỉ nói đó là hàng TQ...

Tại nhiều chợ lớn ở Hà Nội, tuy không bày bán loại ly có hoa văn giống như 8 mẫu ly nhiễm độc mà Lâm Đồng công bố, nhưng ly thủy tinh, nhựa TQ với hoa văn sặc sỡ thì “bạt ngàn”, muốn mua bao nhiêu cũng có. Tương tự, tại Đà Nẵng, rảo quanh các chợ Hàn, chợ Cồn, chợ Mới... các loại ly TQ in hoa văn nổi được bày bán khá nhiều. Theo chị N.L, một tiểu thương kinh doanh mặt hàng ly, tách, chén của chợ Hàn, thì mặt hàng ly in hoa văn nổi, nhiều màu sắc của TQ rất được khách hàng ưa chuộng. Giá ly TQ cũng tương đối mềm. Đơn cử, bộ 6 ly loại 300 ml - 350 ml có giá 40.000 đồng, trong khi đó bộ 6 ly thủy tinh của Thái cùng kích cỡ có giá 50.000 - 60.000 đồng...

Phản ứng chậm chạp

Không nên sử dụng ly, cốc thủy tinh sặc sỡ Ngày 14.4, ông Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng Cục ATVSTP (Bộ Y tế) khuyến cáo, không nên sử dụng cốc, ly thủy tinh không rõ nguồn gốc xuất xứ. Trong trường hợp sử dụng, nên tránh các sản phẩm thủy tinh được sơn nhuộm các màu sắc sặc sỡ, vì chúng thường chứa một số chất gây độc (như chì). Với các sản phẩm ly, cốc bao gói thực phẩm bằng nhựa cũng chọn đúng sản phẩm nhựa trắng chuyên dành cho bao gói thực phẩm. Không chứa đựng các thực phẩm nóng nhiệt độ cao bằng bao bì nhựa; không vệ sinh bao bì nhựa bằng nước sôi. (Nam Sơn)

Khi được hỏi về loại ly TQ độc hại, nhiều người tiêu dùng tỏ ra lo lắng vì trong gia đình họ có sử dụng ly xuất xứ từ TQ, nhưng không biết có phải ly nhiễm độc hay không. Người tiêu dùng mong muốn cơ quan chức năng cần có động thái dứt khoát, công bố rõ ràng các mẫu ly nhiễm độc, thu hồi và tiêu hủy các sản phẩm này trên thị trường.

Trong khi đó, theo ông Lê Xuân Phúc, Chi cục trưởng Chi cục TC-ĐL-CL Lâm Đồng, sau khi phát hiện ly xuất xứ từ TQ nhiễm độc, vụ việc đã được báo cáo Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Tổng cục TC-ĐL-CL) và thông báo đến UBND các huyện, thành cảnh báo người tiêu dùng. “Hiện cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền chưa ban hành quy định về quản lý chất lượng các loại sản phẩm này nên công tác hướng dẫn quản lý và xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Chi cục đã đề nghị Tổng cục TC-ĐL-CL kiến nghị Bộ KH-CN sớm ban hành quy định về quản lý chất lượng đối với các loại cốc thủy tinh, cốc sứ và cốc nhựa”, ông Phúc nói.

Tương tự, đầu năm 2011, phát hiện 9 mẫu ly thủy tinh TQ chứa hàm lượng chì vượt “ngưỡng” hàng nghìn lần, nhưng do các sản phẩm này chưa nằm trong danh mục kiểm tra Nhà nước về chất lượng nên Chi cục TC-ĐL-CL TP.HCM không thể ra văn bản buộc thu hồi sản phẩm, xử lý trách nhiệm người kinh doanh, phân phối các sản phẩm nhiễm độc, mà chỉ dừng lại ở mức khuyến cáo người kinh doanh không bày bán, người tiêu dùng không mua để đảm bảo an toàn. Nhưng khuyến cáo không có hiệu lực, bằng chứng là các loại ly này vẫn bày bán đầy thị trường. “Ngay thời điểm phát hiện (giữa tháng 1.2011), chúng tôi đã gửi kiến nghị lên Tổng cục TC-ĐL-CL trình Bộ KH-CN xem xét ban hành quy định cụ thể quản lý các chất này cũng như hướng dẫn xử lý sản phẩm. Tuy vậy, đến nay vẫn chỉ là những văn bản khuyến cáo chứ chưa ban hành quy định cụ thể liên quan nào”, một cán bộ Chi cục TC-ĐL-CL TP.HCM (đề nghị giấu tên) bức xúc.

Gây ung thư, hủy hoại thần kinh... Theo bác sĩ Trần Văn Ký (Văn phòng phía Nam, Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm VN): “Thông thường các loại ly tách khi tiếp xúc với nhiệt độ từ 60 độ C trở lên thì các nguyên tử bề mặt có xu hướng tách ra hòa lẫn vào thực phẩm, nước. Việc sử dụng sản phẩm nhiễm chì cao lâu ngày  sẽ khiến chì tích tụ lại trong cơ thể, gây độc mãn tính”. Còn theo bác sĩ Nguyễn Xuân Mai, nguyên Phó viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM (thuộc Bộ Y tế): “Hàm lượng chì cao sẽ gây độc hại cho cơ thể. Khi tiếp xúc với môi trường a-xít cao, kiềm cao, hay nhiệt độ cao (từ 39 độ C trở lên) thì chì có trong sản phẩm sẽ bị thôi nhiễm và sẽ gây độc hại cho cơ thể. Nhiệt độ càng cao thì càng kích hoạt mạnh những phần tử của sản phẩm, nghĩa là chì sẽ tách ly ra khỏi sản phẩm nhiều hơn”. Độc hại do chì gây ra, theo các chuyên gia trên là rối loạn tiêu hóa, gây thiếu máu, tổn thương mạch máu não, hủy hoại thần kinh, gây ung thư, làm giảm sự phát triển trí tuệ ở trẻ nhỏ, tác hại đến sinh sản (gây vô sinh ở nam và nữ, gây sảy thai, sinh non)... Thanh Tùng